November 2023: bulletin Marcel Proust Vereniging nr 11
Voorwoord door Manet van Montfrans
Proust, de grootste Europese schrijver van de twintigste eeuw? Misschien wel. In ieder geval is zijn werk nog springlevend. Dat bleek wel uit de manier waarop in november 2022 de honderdste herdenking van zijn sterfdag werd gevierd. In Frankrijk en ook in Nederland. De Marcel Proust Vereniging, die zich sinds 1972 inspant om het werk van Proust voor de Nederlandse lezer toegankelijk te maken, combineerde de centenaire samen met haar tiende lustrum op 19 november 2022 in twee sfeervolle Zaanse kerken. De echo’s van die feestelijke viering klinken door in verschillende bijdragen aan dit nummer. Zoals het openingswoord van de voorzitter, de tekst van de met audio- en beeldfragmenten opgeluisterde lezing over de muziek in de tijd van Proust, en de impressies van een lid van de Vereniging dat op die zonnige novemberdag onderweg naar en van Zaandam kennis maakte met acht verschillende hem tot dan toe onbekende Proustliefhebbers.
Zoals ook de bijdragen aan dit nummer weer laten zien, is de Recherche een nooit opdrogende bron van vragen. Wie was toch die Oost-Europese koning Theodosius die een staatsbezoek aan Parijs bracht, en wie stond er model voor de zich uitsluitend in kanselarijtaal uitdrukkende diplomaat Norpois? Waarom toont Proust zich in de Recherche zo gebrand op de medische stand? Hoe Joods was Proust nu eigenlijk en waarom onderhield hij als ‘vurig dreyfusard’ betrekkingen met fel antisemitische auteurs als Barrès, Maurras en Léon Daudet? Waarom spreekt hij in de Recherche soms Hebreeuws? Waarom is het
zo moeilijk zijn werk adequaat te vertalen? En was de auto waardoor de verteller op de binnenplaats van de Guermantes bijna omver werd gereden, nog elektrisch of had hij al een benzinemotor?
Heel uiteenlopende vragen die, of ze nu essentiële kwesties of amusante bijkomstigheden betreffen, toegang bieden tot dat ontzag inboezemende massief dat Prousts Recherche voor veel lezers nog altijd is.
Het Proust Bulletin nr 11 is als download beschikbaar.